Stres ve Korku Çekilin Aradan!
Kendimizi güçlü ve yeterli hissettiğimiz zamanlarda vücudumuz genişler; omuzlarımız geride, sırtımız diktir, bulunduğumuz yere sığmaz görünürüz. Güçsüz ve pasif hissettiğimizde ise vücudumuz kapanır; omuzlarımız önde, sırtımız kamburdur, küçüldükçe küçülürüz. Solunumumuz da içinde bulunduğumuz ruh haline uyum sağlar; güçlü ve yeterli hissederken nefesimiz sessiz ve sakindir, burnumuzdan solunum yaparız. Güçsüz ve pasif hissettiğimizde, zihnimizi endişeler esir aldığında ise sesli solunum yapar, sık sık iç çekeriz, çoğunlukla nefes alıp verirken ağzımızı da kullanırız. Durum nettir; biz nasılsak öyle görünüz ve kendimizde yarattığımız duygu durumunu vücut duruşumuz ve solunumumuz vasıtasıyla karşı tarafa da yansıtırız.
İyi haber şu ki duygu durumumuz nasıl vücut duruşumuzu ve solunumumuzu etkiliyorsa, tersi de söz konusudur; vücut duruşumuz ve solunumumuz da duygu durumumuzu etkiler. Burada sorulması gereken ve cevabı hepimizin işine yarayacak olan soru şudur: “Vücut duruşumuzu ve solunumumuzu değiştirerek içinde bulunduğumuz duygu durumunu değiştirebilir miyiz?”. Tahmin ettiğiniz gibi bu sorunun cevabı “Evet”.
Kaynak: The Oxygen Advantage, Patrick McKeown
Harvard Üniversitesi’nden Prof. Dr. Amy Cuddy, kitabı Presence’da (Türkçesi “Aynaya Bak ve Kendin Ol)hayatımızdaki zor anlarımızda en cesur yanımızı ortaya çıkarmanın yollarından söz ediyor. Sosyal psikolog olan Cuddy, yaptığı birçok bilimsel araştırmayı ortaya koyarak, vücut duruşumuzu değiştirerek ruh halimizi nasıl değiştirebileceğimizi gözler önüne seriyor. Tabii bu noktaya gelmeden önce güçlü hissettiğimiz anlardaki vücut duruşlarımızdan örneklemeler yapıyor. Bitiş çizgisini geçerek altın madalya kazanan bir atleti gözünüzün önüne getirin mesela; kollar yukarıya, hafifçe omuz hizasının yan tarafına doğru taşmış bir şekilde gökyüzüne ulaşmaya çalışır gibi yükselmez mi? Hiç altın madalyaya koşmuş bir atletin bitiş çizgisinden kollar aşağıda, vücudu kapanmış bir şekilde geçtiğini gördünüz mü? Görmediniz, çünkü bu mümkün değil.
İşte Cuddy’nin bir müsabaka, toplantı ya da önemli bir görüşme öncesinde size bir önerisi var: Tuvalete gidin, kollarınızı altın madalya kazanmışsınız gibi yukarıya kaldırın, bacaklarınız da açık olsun ve bu şekilde iki dakika kalın. İki dakikanın sonunda kendinizi güçlü ve yeterli hissetmeye başlayacaksınız. Araştırmalar, iki dakikalık güç pozisyonlarının (Cuddy bu duruşları böyle adlandırıyor) kortizol hormonunda düşüşe, testesteron hormonunda ise artışa yol açtığını göstermiş. Rahatlıkla yapabileceğiniz bir diğer duruş da Süpermen duruşu; eller belde, bacaklar yine açık. Bu duruş da iki dakika sonunda aynı etkiyi yaratıyor.
Süpermen’in pasif bir duruş sergilemesi beklenemezdi zaten. Önemli bir müsabaka, görüşme ya da sınav öncesinde, kısaca en güçlü yanınızı ortaya çıkarmanız gereken durumlarda bu yazıyı hatırlayın, duruşları yapın ve etkilerini kendiniz deneyimleyin. Gerekli ön hazırlıkları yaptığınız, tam donanımlı olduğunuz durumlarda hak ettiğiniz başarıyı stres ve korkunun gölgelemesine izin vermeyin.
Zor anlar için bir ipucu da solunum tarafından gelsin. Yukarıda söz etmiştik, zihnimiz sakin olduğunda solunumuz da sakin olur, solunumumuz sakinleştiğinde zihnimiz de sakinleşir. Buradan yola çıkarak size bir önerim yar. Eğer sizin için önemli olan bir durum öncesinde sık iç çektiğinizi fark ederseniz ve/veya sesli solunum yapmaya başlarsanız şu basit egzersizi yapın: Nefesi burnunuzdan alıp verdikten sonra tutun ve üçe ya da beşe kadar sayın, daha sonra nefesinizi tutmayı bırakın ve normal solunumunuza devam edin. Yaklaşık 10 -15 saniye sonra tekrar nefesinizi tutun ve üçe ya da beşe kadar sayın, daha sonra nefesinizi tutmayı bırakın ve normal solunumunuza devam edin. Bu egzersizi solunumunuz sakinleşene kadar sürdürün.
Egzersiz sırasında sırtınız dik, omuzlarınız geride, kafanız düz olsun. Zihin bulanıklığı hissettiğiniz, öfkelenmeye başladığınız, heyecanlandığınız zamanlarda da bu egzersizi güvenle yapabilirsiniz. Dikkat etmeniz gereken nokta, nefes tutmayı bıraktıktan sonra asla nefes nefese kalmamanız gerektiğidir;nefes darlığı oluşuyorsa nefes tutma sürenizi azaltmanız gerekiyor demektir.
Okuduklarınızı deneyin, faydasını göreceksiniz
Funda Aşkınoğlu
